Korte nieuwsbrief Steungroep Nederland Roemenië Ugchelen, Oktober 2015
Beste sponsors en geïnteresseerden.
Voor u ligt de tweede
nieuwsbrief van het jaar 2015. Omdat wij in de laatste maanden frequenter naar
Roemenië geweest zijn in verband met het grote centrale keuken project (CCKP)
wordt de voortgang nu in deze –meerdere maanden en bezoeken omvattende-
nieuwsbrief weergegeven.
In juni zijn wij met eigen
vervoer, in augustus met het vliegtuig en eind september weer met eigen vervoer
naar Roemenië gegaan.
In de vorige nieuwsbrief hebben
wij gesproken over de ontwikkelingen in het Centrale Caritas Keuken Project. De
gewenste en noodzakelijke veranderingen komen voort uit diverse ontwikkelingen:
•
In
heel Europa zijn er andere inzichten ten aan zien van gezonde voeding dan circa
20 jaar geleden; de toename van diverse chronische ziekten zoals diabetes,
overgewicht, nierziekten die deels ook te maken hebben met voedingspatronen.
Koken zoals “moeder vroeger thuis” gaat niet meer op.
• Ook de leefomstandigheden zijn veranderd: ouderen in instellingen
hebben een “zittend” leven in een centraal verwarmde omgeving; zij verbruiken
minder energie dan voorheen.
• De Roemeense regering heeft een wetsvoorstel aangenomen dat erin
voorziet dat “personen verblijvend in instellingen het recht hebben op
gezonde, volwaardige voeding, aangepast aan hun behoeften en indien mogelijk
aan hun voorkeuren”. Dit houdt in dat voeding aangepast wordt aan de
diverse doelgroepen van de centrale keuken: jongeren ( internaat), gezonde
ouderen, dementerende en/of bedlegerige ouderen, dak- en thuislozen.
• Daarnaast waren er al een aantal jaren vragen over de voedingswaarde
van de verstrekte maaltijden; zowel op macro- ( eiwitten, vetten, koolhydraten)
als op micro- ( vitaminen, mineralen) niveau. Als professioneel
voedingsdeskundige met tientallen jaren praktische ervaring in de
gezondheidszorg heeft Coby dat –mede op verzoek van de medewerkers uit de
bejaardenhuizen- regelmatig als onderwerp ter sprake gebracht. Te veel vet
/ olie/ koolhydraten, te weinig: volwaardige eiwitten, vers fruit, verse
groente, melk producten, eieren. En niet aangepast aan de behoeften bv. gemalen
of gepureerd. Hiermee werd een deel van de taak van de keukenstaf verlegd naar
het zorgpersoneel.
Tijdens ons bezoek in juni
hebben wij met een delegatie van Caritas de keuken van het Hilton hotel
bezocht. De cool room, het vacumeer apparaat, de aardappelschilmachine etc.
alles maakt een efficiënte indruk en de chef-kok; Mr. Tibor Szappanos weet
waarover hij spreekt. Hij wilde graag zijn kennis en kunde overdragen aan de
Caritas keukenstaf. Ook met de keukenstaf en Mr. Szappanos hebben wij
een meeting gehad.
Om het voorzichtig te zeggen:
de keukenstaf was niet overtuigd van de noodzaak van veranderingen; zagen als
gevaar dat de CCK “een tweede Hilton zou worden”, dachten niet dat hen nog iets
te leren viel doordat zij al minimaal 7 jaar kookten en wilden geen van allen
op zondag werken. Een flinke uitdaging voor het Caritas management en ons allen
om deze houding om te buigen in de gewenste richting.
Inmiddels is bekend dat Hilton
International het project niet geaccepteerd heeft. De keukenchef van Hilton
heeft zijn eigen bedrijf gestart: Culinary Marketing SRL en heeft ontslag
genomen bij Hilton Oradea. Hij “verhuurt ” zich als adviseur en keuken manager
aan Caritas om het CCKP te realiseren.
Caritas management heeft moeite
om duidelijk de verwachtingen uit te spreken naar hem; zijn bedrijf kan van
alles aanbieden doch Caritas dient de keuzes te maken wat relevant is in de
centrale keuken. HACCP regels, hygiëne in de keuken, omgaan met professionele
apparatuur, nieuwe voedingsadviezen, juiste porties voor de diverse doelgroepen
en voeding aanpassen aan behoeften zijn de kernpunten van zijn scholingstaak.
Omdat de Stichting door een substantieel legaat de financiële middelen heeft om de noodzakelijke keukenuitrusting voor dit CCKP te financieren is besloten dat het CCK een cool room, een vacumeer apparaat en een aardappelschil apparaat krijgt.
Met de aardappelschil machine
wordt in 20 minuten 60
De cool room houdt verse of
voorgeprepareerde voedingsmiddelen op een temperatuur van
Daarnaast diende de keuken van
St. Martin aangepast te worden aan hygiëne eisen: vuil en schoon niet door
dezelfde deuren, beter schoonmaak- en opwarm mogelijkheden ( dagelijks was een
verzorgende circa 6 uur bezig met afwassen van servies van ontbijt, snack tijd,
warme maaltijd, middag snack, avondeten, theeflesjes).
En voor de bewoners van St.
Elisabeth is een kitchenette gepland in de eetzaal, waar ze zelf thee of koffie
kunnen maken of gezamenlijk een kook- of bak activiteit kunnen uitvoeren.
Daarnaast diende de in gebruik zijnde koelkast vervangen te worden: die had
niet de juiste klimaatklasse. In de zomer koelde deze maar terug tot
Maar ja… Roemenië, voor plannen
zijn vergunningen nodig… en de juiste man is niet aanwezig … en zo gaan er
weken overheen voordat een actie gestart wordt.
De interactieve workshop
dementie was een groot succes. In juni is deze op 4 plaatsen gegeven: in St.
Elisabeth, In Tasnad, in Marghita en in St. Martin. Onze Stichting heeft
folders laten drukken in het Hongaars en Roemeens, gebaseerd op materiaal van
Alzheimer Nederland. Hoe herken je dementie, wat is een goede benadering van
een persoon met dementie, wat is beter om niet te doen, hoe zorg je als
mantelzorger goed voor jezelf etc.
Samen met Támas Szombati- Gilles -die voor ons vertaalde van Engels naar Hongaars-
hebben we leuke, inspirerende
en leerzame workshops gegeven; aan professionals en ook aan een aantal mantelzorgers. Elke keer waren er gemiddeld 45 aanwezigen. We hebben veel
positieve feed- back gekregen; regelmatig waren er emotionele
herkenningsmomenten. Op verzoek hebben we ook in Augustus de dementie workshop
nog 2x herhaald: in Valea lui Mihai en in Osorhei. Het interactieve deel werd
erg gewaardeerd; anders is 2 uur erg lang. Kennis, kunde en vaardigheden delen
en met elkaar bespreken van uitdagingen is zeer waardevol voor allen.
Eind september zijn we voor de
5e keer
dit jaar maar Roemenië gegaan. Naast het grote CCK project, en de kleinere
keukenprojecten zijn we ook in de provincie Mures geweest om daar onze
projecten te bezoeken.
In Reghin bezochten we de
plaatselijke Diakonia afdeling. Zij ontvangen van ons
verbandmiddelen e.d. voor
de thuiszorg die vanuit Reghin en omliggende dorpen aangeboden wordt. Het werk
in de thuiszorg is niet te vergelijken met de Nederlandse situatie.
Er is vaak gebrek aan alles;
in de winter komen de medewerkers eerst om hout naar binnen te brengen, de
kachel aan te maken, een pan water op de kachel en dan later komen ze terug om
de noodzakelijke zorg te verlenen; met een betere omgevingstemperatuur en warm
water om te wassen… Buren helpen elkaar vaak… maar wat als de buren ook oud
zijn en op hulp aangewezen…? Er wordt voor de hele dag eten en drinken neer
gezet; “morgen zijn we er weer”. Naast deze veelomvattende zorg zijn de
medewerkers ook veel tijd kwijt aan administratie. Elke zorghandeling
dient geregistreerd te worden en ondertekend door de ontvanger, om misbruik van
thuiszorg geld te voorkomen. Dat betekent dat de zorgvrager soms dagelijks 11
handtekeningen moet zetten, op even zoveelregels. Niet getekend? Aanvraag
ongeldig. Te weinig getekend? Ongeldig. Na een herseninfarct niet meer kunnen
ondertekenen? Afgewezen. En dan werk je dus pro Deo…
Diakonia Reghin is ook bezig
met een project om voor “oudere jongeren met een beperking” die nu nog thuis
wonen bij hun ouders een socialisering project op te zetten. De regels in
Roemenië zijn zo (op dit moment) dat je eerst een geschikt gebouw moet hebben,
aangepast aan de eisen voor de projecten die je wil gaan uitvoeren. Als dat
gebouw (een dagcentrum) geaccrediteerd is dan kan je voor de projecten
accreditatie aanvragen, per project gebonden. En dan kan je subsidie ontvangen
van de overheid voor deze projecten.
Zij ontvangen van ons de
kleding van de SKKB, tweemaal per jaar en daarnaast kleding van het winkeltje
uit Randerode die niet geschikt is voor de bejaarden uit de bejaardenhuizen van
Caritas Oradea, bijvoorbeeld herenkostuums of wollen kleding. Een deel van de
kleding wordt voor een kleine prijs aangeboden aan hun klantenkring; van een ander
deel krijgen bejaarden en grote gezinnen met Kerst en Pasen een kleding pakket.
Volgens Anne Maria; een arts die als vrijwilliger bij Diakonia werkt – wordt er
op de Facebook pagina al regelmatig geïnformeerd wanneer er weer een
kledingverkoop gehouden wordt. Dus dank hiervoor!!
Het geld wordt gebruikt om te
investeren in het dagcentrum. We hebben het gezien, het is prima degelijk
gebouwd met boven gastenkamers voor bv. vrijwilligers die een paar maanden mee
willen helpen. De afbouw binnen en buiten (o.a. een plateau lift) is de
volgende fase. Daarnaast willen ze als dagbesteding bulk kleding uit gaan
zoeken in heren, dames en kinderkleding en die in deze categorieën aanbieden
aan 2e hands
winkels in de regio. “Onze” kleding wordt daar niet voor gebruikt; deze kleding
wordt vanuit regio Cluj opgehaald en aangeleverd.
In Tirgu Mures hebben we ook
Erika en Silvia ontmoet. Erika heeft nu een eigen praktijkruimte die echter
volgens allerlei regels ingericht hoort te zijn. Zij verbaast zich daarover; ze
werkt al 17 jaar als werknemer in een praktijkruimte die niet aan deze eisen
voldoet maar waar nooit controle komt. Waarschijnlijk heeft haar baas de juiste
contacten. Destijds hebben wij van de WPU marktopbrengsten geld gekregen voor
“haar lymfoedeemcentrum”. Het begint nu serieus gestalte te krijgen; een deel
van dit projectgeld is gereserveerd voor de juiste uitrusting zoals een goede
massage tafel en stoel etc. Zij is bezig met het opzetten van een cursus
lymfoedeem therapie, waar veel vraag naar is. Daarnaast geeft ze in de
samenwerking met Silvia nog steeds Medical Taping cursussen; gemiddeld 2
weekenden per maand. Het is leuk te zien dat zij door de ondersteuning die zij
de laatste jaren heeft ontvangen- materieel en immaterieel- zich ontwikkelt,
mondiger wordt en sterker in haar schoenen staat. Ze heeft haar rijbewijs
gehaald en er is een zoveelste handse auto aangeschaft; iets wat zonder haar
inspanningen nooit gelukt zou zijn.
Bij Caritas hebben we in
September diverse besprekingen gehad met het management, waar nu een nieuwe
financiële directeur is aangesteld; Dhr. Derszi Akos. Deze heeft zijn sporen
verdiend in leidinggevende functies in het bedrijfsleven, de politiek etc. maar
hij is ook ondernemer –heeft al 15 jaar een drukkerij- en heeft mede daardoor
een reële kijk op noodzakelijke economische ontwikkelingen.
Daarnaast zijn er gesprekken
geweest met dhr. Szappanos die de dagelijkse uitvoering van het CCKP begeleidt.
Er zijn nog veel onduidelijkheden die opheldering en transparantie behoeven.
Hij heeft een uitdagende taak op zich genomen daar de keukenmedewerkers - zoals
eerder gezegd- niet overlopen van enthousiasme om te veranderen en delen van
hun “koninkrijkjes” prijs te geven.
Hierover hebben wij ook weer
met het Caritas management gesproken; onze investeringen zijn niet vrijblijvend
gegeven. Er zijn van onze zijde verwachtingen – die wij duidelijk uitgesproken
hebben zoals; 100 % inzet van het personeel, werken in shifts en werken op
zondag en de bereidheid om bij te scholen. Dit is inmiddels goed door gedrongen
en ook verwoord naar de keuken medewerkers.
De keuken in St. Martin is gereed. De verbouwing tot moderne keuken met genoeg kastruimte, - uit de opslag van St. Jozsef gebouw; dank hiervoor aan de onbekende sponsoren- en werkbladen op hoogte; een diepere spoelbak voor de grote pannen met een douche kraan; een nieuwe kookplaat, convectie oven en professionele afwasmachine die in 90 seconden een afwaskorf schoon heeft.
De kapotte, granieten vloer
heeft mooi lichtgrijs “Tarkett = linoleum” gekregen; makkelijk schoon te houden
en minder koud. De
STNedrom heeft de materialen
betaald, Caritas heeft de arbeidsuren betaald.
Er heeft ook een
herstructurering van arbeid plaats gevonden: een van de medewerkers is
verantwoordelijk in de keuken. Die zet thee, bereid ontbijt en ander maaltijden
voor. Bij het portioneren komt een ander haar helpen om de maaltijden snel uit
te kunnen serveren. Ander personeel mag alleen in de keuken komen als ze een
overschort dragen; dit vanuit hygiëne oogpunt.
Het laatste nieuws uit Oradea
is dat de kitchenette in St. Elisabeth zo snel als mogelijk gebouwd wordt, de
planning is; half november gereed. De koelkast, convectie oven, wasbak met
eengreeps kraan en keramische plaat -met beveiliging- zijn allen al
aangeschaft; ook hier heeft StNedrom de materialen betaald en betaalt Caritas
de arbeidsuren.
Wij hebben veel goede
sponsors die met ons meedenken voor onze projecten; Gerhard, Wies en Gerco voor
het CCK project; fijn dat we een beroep mogen doen op jullie kennis en kunde.
Deze zomer hebben wij via
Vitortho Den Haag een grote dosis Voedingssupplementen ontvangen; deze zijn
verdeeld over de beide bejaardenhuizen van Caritas Oradea, diverse privé
personen en Diakonia Reghin die deze uitdeelt aan hun thuiszorg patiënten met
grote wonden en mensen met ondervoeding. Hartelijk dank hiervoor.
Spangenberg BV. uit Mijdrecht
heeft ons de diverse apparatuur geleverd voor de Centrale Caritas keuken en de
St. Martin keuken. Voor het goede doel hebben wij op de toch al concurrerende
prijzen ( zeker vergeleken met Roemenie) nog eens 10 % korting gekregen:
hartelijk dank hiervoor.
Van Willy Muller en Margriet
Schol hebben we materiaal voor Erika in Tg. Mures gekregen, het winkeltje uit
Randerode en de Kinderkledingbeurs uit Eerbeek voorzien ons van prima kleding
voor onze projecten.
Zoals wij in de vorige nieuwsbrief aangegeven hebben is de planning dat ergens in 2016 Stichting Steungroep Nederland Roemenië opgeheven zal worden. Wij ronden de nog lopende projecten af en starten geen nieuwe projecten meer. Op persoonlijke titel zullen Jan en Coby zeker nog een aantal jaren contacten onderhouden in Roemenië. We hebben er inmiddels veel bekenden en vrienden en kunnen nog steeds veel van onze kennis, kunde en vaardigheden daar delen.
Roemenië en daarmee Caritas
dienen echter steeds meer op eigen, inlandse steun bronnen te vertrouwen. Door
de veranderde situatie in veel Europese landen met grote instroom van
vluchtelingen worden ingezamelde goederen eerder daarvoor gebruikt. Ook in West
Europa zijn voedselbanken; overtollige producten worden niet meer vele
honderden kilometers vervoerd; zeker niet als er ook dichterbij nood is. Dit
alles werd door Caritas directeur Rajna verwoord en door de economisch
directeur Derzsi bevestigd: meer werk maken van binnenlandse sponsoring,
duidelijker communicatie met sponsoren over behoeften, financiële transparantie
en een efficiëntere organisatie.
Volgens onze planning willen
wij volgend jaar januari opnieuw naar Roemenië gaan, ondertussen hebben wij
frequent email en skype contact met de betrokkenen. Naast het CCKP en de
kitchenette in St. Elisabeth staat er dan -op verzoek- een workshop gepland ter
ondersteuning van het verzorgend personeel
Rest ons u dank te zeggen voor
al de steun die wij van u / jullie ontvangen om ons werk in Roemenië mogelijk
te maken. Hartelijke groet,
Jan en Coby Willemsen
Naar boven